The 9th of June, Wouter Vanstiphout will be officially inaugurated as professor at the Delft University of Technology. In his inauguration speech he will address the relationship between the immaterial world of politics and the political potency of tactile design – and vice versa. The speech(in Dutch) is open for anybody who is interested: June 9th, 15:00, Aula TU Delft. A map of the campus and how to get there can be found here, and RSVP’ing is possible at the Design as Politics facebook page!
“Ontwerp staat niet naast de politiek, Ontwerp is Politiek”
Hebben ontwerpers en politici schuld aan armoede, maatschappelijke spanningen en stedelijk geweld? Een relevante vraag in de aanloop naar de verkiezingen. ‘Nederland is na 9 juni toe aan een nieuw ontwerp: politiek en ontwerp kunnen daarbij niet zonder elkaar’, aldus Wouter Vanstiphout in zijn intreerede als hoogleraar Design as Politics aan de Faculteit Bouwkunde TU Delft.
Ontwerp is politiek
Gaat de Nederlandse kiezer op 9 juni naar de stembus voor de landelijke verkiezingen, Vanstiphout wijdt de jongste leerstoel van de Faculteit Bouwkunde in met zijn stelling dat ontwerp niet naast de politiek staat; evenmin dat zij ‘van’ de politiek is. Ontwerp ís politiek. Dit is dan ook hét moment voor een oproep: ontwerpers en politici moeten – na een jarenlange vervreemding – weer nader tot elkaar komen.
Politiek is ontwerp
Op 9 juni kiest Nederland wie ons land mag gaan regeren in een periode waarin ongekend grote beslissingen over economie, wonen, segregatie en ecologie moeten worden genomen. Nederland lijkt een keerpunt te hebben bereikt, waarbij consensus niet langer werkt. De economie dwingt tot bezuinigingen en bezuinigingen dwingen tot keuzes, ook ruimtelijke keuzes. Of we het willen of niet, Nederland zal opnieuw worden ingericht. Politiek ís op dit moment meer dan ooit ontwerp, en ontwerp meer dan ooit politiek.
Maatschappelijke opgaven zijn stedelijke opgaven
Meer dan 50% van de wereldbevolking woont in steden, wat betekent dat de hedendaagse maatschappelijke opgaven zich per definitie ruimtelijk en stedelijk manifesteren. Bij vrijwel alle crises die nu het politieke debat beheersen, zien we een relatie met de stad: ecologische crisis, integratie of segregatie van bevolkingsgroepen en het effect van de financiële crisis op de woningmarkt.
Wereldverbeteraar
In Nederland geloven wij niet meer in de maakbaarheid van de samenleving en is de stedenbouwer in veel gevallen een gedienstige procesmanager geworden. Toch zien we dat in de rest van de wereld nog steeds grootschalige en ingrijpende projecten worden gepland en uitgevoerd om zo de meest urgente maatschappelijke problemen te verhelpen. Compleet nieuwe steden in China, India en de Golfstaten, integrale vernieuwing van krimpende steden als Detroit, plannen om heel Europa een nieuw energienetwerk te geven. Pogingen om orde en infrastructuur aan te brengen in de slums die een zeer groot deel van de wereldbevolking huisvesten.
Proactievere houding
In Nederland ligt er echter ook een enorme opgave om steden en regio’s groener, ondernemender, eerlijker, aantrekkelijker en ‘slimmer’ te maken. Waarom laten wij dat hier over aan de toevallige gevolgen van marktwerking en decentralisatie? Waarom neemt de overheid hier geen proactievere en intelligentere houding aan?
Heeft het beleid voor de integrale verbetering van achterstandswijken in Nederland, met al zijn ideeën van lokale coalities van corporaties en gemeenten, wel het gewenste resultaat gehad?
Nederland gidsland
Ook in Nederland is behoefte aan een stedenbouwkundig ontwerp en een ruimtelijk beleid dat vertrekt vanuit echte maatschappelijke opgaven en de echte verschillen die tussen plekken bestaan. In een maatschappij waarin ruimtegebruik een steeds belangrijkere rol gaat spelen, is het niet meer dan normaal dat Nederland zijn traditionele rol als gidsland op het gebied van maatschappelijke stedenbouw en architectuur weer op zich neemt.
Design as Politics: een eerste stap in de goede richting
De instelling van de Leerstoel Design as Politics aan de Faculteit Bouwkunde TU Delft is een kleine maar belangrijke stap in de richting van de nieuwe pioniersrol van Nederland. Door middel van publicaties, onderwijs, lezingen, columns en tentoonstellingen, zal de leerstoel Ontwerp en Politiek de komende jaren, internationaal en nationaal, het debat over de maatschappelijke rol van architectuur en stedenbouw, op beslissende wijze proberen te beïnvloeden.